İnsan varoluşsal özellikleri gereği her zaman kurmuş olduğu ilişkilerde şartsız sevgiye ve kabul görmeye ihtiyaç duyan bir varlıktır. Bu şekilde, aidiyet duygusu gelişir, kendini güvende ve iyi hisseder.

Doğumla birlikte başlayan yaşam serüveni içinde sosyalleşmek kaçınılmazdır. Bu sosyalleşme sürecinin getirdiği yolculukta yeni ortamlar, farklı arkadaşlıklar ve ilişkiler deneyimlenir. Yalnızca ebeveyn iletişimden çıkıp, yeni ilişkiler kurmaya başlanılan bu dönemde, birey öncelikle arkadaşlık kavramı ile tanışır. Arkadaşlık, çocuk için birlikte eğlenebildiği, oyunlar oynayabildiği, keyifli vakit geçirdiği bir yol arkadaşıdır. Arkadaşlık kavramı, kuşak ve çocuğun bireysel sosyal gelişimine göre farklılaşmakla birlikte, ortama 9 yaş civarına kadar, daha çok haz ilkesine dayalı şekilde, devam eder. Yaklaşık 10 yaş düzeyinde yavaş yavaş soyut işlem dönemin başlaması ve sosyal becerilerin de gelişmesi ile birlikte, değer yargıları gelişmeye başlar. Böylelikle çocuk, arkadaşlığın ya da yakın arkadaşlığın ayırdına varmaya başlar. Hem değerler algılarının gelişimi, hem de yakın arkadaşlık ilişkilerinin bireyde yarattığı olumlu duygular yavaş yavaş içinde birçok değeri taşıyan dostluk kavramının gelişmesine zemin hazırlar.

Dostluk deyince birçoğumuzun aklına, sevginin koşulsuz yanıyla bizi aynalayan en güzel tarafı gelir. Dostluğu, dost olmayı, hatta dostlarımızı hayal ettiğimizde içimizi yegane ısıtan güzel duygular kaplar. Çünkü dostluk, birçok duyguyu ve değeri içinde var eden en kıymetli kavramdır…

Dostluk, içinde çıkarsız ve koşulsuzluğu barındıran, karşımızdaki kişiyi her yönüyle kabul etmeye programlanmış kusursuz bir kapsayıcılık ve kabul görme halidir.

Son yıllarda yapılan birçok araştırma, son kuşak çocuklarının değerler ilkelerinden ve sosyal becerilerden daha bağımsız geliştiklerini göstermektedir. Ek olarak, çocukların, önceki kuşak çocuklarına kıyasla, yakın arkadaşlık ve dostluk kavramlarının bozulmaya başladığı, daha bireyselleşmenin ön planda olduğu bir sosyal gelişime doğru evrilme yaşandığı görülmektedir. Bu durum, sosyalleşme sürecinin yoğun yaşandığı okul ortamlarında, akran iletişimi ve ilişkilerinde sorunlar yaşanmasına neden olmaktadır. Problem çözme, muhakeme, çözüm odaklı yaklaşım benimseme, empati kurabilme gibi sayabileceğimiz pek çok beceri sağlıklı ilişkinin bel kemiğini oluşturmaktadır. Değerler ise; bu becerilerin desteklenmesine katkı sağlamaktadır. Özellikle, günümüzde okul ortamında karşımıza çıkan akran ilişkilerindeki zorluklar ve zorbalık olaylarının pek çoğunun altında geliştirilmeye ihtiyaç duyulan bu beceriler yatmaktadır. Sevgiyi, merhameti, hoşgörüyü, paylaşmayı, saygıyı, iyiliği, yardımseverliği ve bunun gibi birçok değeri öğrenen ve hayatına taşıyan çocukların, daha empat bireyler oldukları ve zorlayıcı akran tutumlarından daha uzak oldukları bilinen bir gerçektir. Özetle, zorbalığın panzehri, yakın arkadaşlık- dostluk demek doğru bir ifade olacaktır.

Okul Rehberlik Servisi